Verstandigheid is voor de dommen

"Dit is een boek met een mateloze pretentie, daaraan kan geen twijfel bestaan, - maar zijn kern wordt gevormd door een maat voor het mateloze, ter vernietiging van de chaos. Dat neemt niet weg, dat het eigenlijk alleen geschreven had kunnen worden door iemand, die deskundig is op alle terreinen die er in aan de orde komen. Aangezien zo iemand niet bestaat, heb ik het zelf maar gedaan. De gevolgen daarvan zullen niet uitblijven, en ik neem ze voor mijn rekening. Het is niet verstandig een boek als dit te schrijven, maar de verstandigheid moet men aan de dommen overlaten. Ik zou het mijzelf nooit vergeven hebben als ik mij had laten intimideren door de professie en het niet had geschreven: ik zou niet weten, hoe ik dan mijn sterfbed door had moeten komen." (Mulisch 1980, De Compositie van de Wereld, pp. 18-19)