dinsdag 30 december 2014

Wij hebben geen orgaan voor het kennen


"Het is - men raadt het al - niet de tegenstelling tussen subject en object die mij hier bezighoudt: dit onderscheid laat ik over aan de kennistheoretici, die in de strikken van de grammatica (de metafysica voor het volk) zijn blijven steken. Het is al helemaal niet de tegenstelling tussen het 'ding-op-zichzelf' en verschijning: want wij 'kennen' bij lange na niet genoeg om dit soort onderscheid te mogen maken. Wij hebben helemaal geen orgaan voor het kennen, voor de 'waarheid': wij 'weten' (of geloven of beelden ons in) precies zoveel als in het belang van de mensenkudde, van de soort, nuttig kan zijn: en zelfs wat hier 'nuttigheid' genoemd wordt, is uiteindelijk ook maar een geloof, een inbeelding en misschien juist die allernoodlottigste domheid waaraan wij eens te gronde zullen gaan." (Nietzsche, De Vrolijke Wetenschap, 354)